ถั่วลิสง

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Arachis hypogaea L.

ชื่อสามัญ : Peanut, Groundnut, Monkey, Nut

 

การเลือกพันธุ์

ผลผลิตมีคุณภาพ และตรงตามที่ตลาดต้องการ เจริญเติบโตดีเหมาะกับสภาพดินฟ้าอากาศ

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม

– ความสูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 800 เมตร

– ความลาดเอียงไม่เกิน 5 เปอร์เซ็นต์

– ดินร่วน ดินร่วนปนทราย หรือ ดินเหนียวร่วนปนทราย

– ความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง มีอินทรียวัตถุไม่ต่ำกว่า 1.0 เปอร์เซ็นต์

– การระบายน้ำและถ่ายเทอากาศดี

– ระดับหน้าดินลึกประมาณ 30 เซนติเมตร

– ค่าความเป็นกรดด่างระหว่าง 5.5-6.5

– อุณหภูมิมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของถั่วลิสง

อุณภูมิที่เหมาะสมเฉลี่ย 30 องศาเซลเซียส อุณหภูมิกลางวัย/กลางคืน ประมาณ 35/25 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนกระจายสม่ำเสมอ 1,000-1,500 มิลลิเมตรต่อปี

การปลูก

ฤดูปลูก

การปลูกในฤดูฝน แบ่งเป็น 3 ช่วงคือ

– ต้นฤดูฝน (เมษายน-พฤษภาคม)

– กลางฤดูฝน (มิถุนายน)

– ปลายฤดูฝน (กรกฏาคม-สิงหาคม)

การปลูกในฤดูแล้ง มี 2 วิธี

-ปลูกในนาโดยอาศัยน้ำชลประทาน (ธันวาคม-มกราคม)

– ปลูกหลังนาโดยอาศัยความชื่นในดิน (ตุลาคม-พฤศจิกายน)

การเตรียมดิน

การปลูกในฤดูฝน

– พื้นที่มีวัชพืชน้อย ไม่ต้องเตรียมดิน ให้ไถเปิดร่อง แล้วยอดเมล็ด

– พื้นที่มีวัชพืชหนาแน่น ให้เตรียมดินโดยไถ 1 ครั้ง ลึก 10-20 เซนติเมตร ตากดิน 7-10 วัน พรวน 1 ครั้ง แล้วคราดเก็บเศษซาก ราก เหง้า หัว และไหล ของวัชพืชข้ามปีออกจากแปลง

การปลูกในฤดูแล้ง มี 2 วิธี

– ปลูกในนาโดยอาศัยน้ำชลประทาน ให้เตรียมดินปลูก เช่นเดียวกับการปลูกในฤดูฝน โดยยกร่องปลูกสูง 20-25 เซนติเมตร เพื่อให้น้ำได้สะดวก

– ปลูกหลังนา โดยอาศัยความชื่นในดิน ต้องเตรียมดินให้ละเอียดโดยไถดิน 2 ครั้ง และ พรวน 1-2 ครั้ง

วิธีการปลูก

ปลูกด้วยเมล็ดที่มีความงอกมากกว่า 75 เปอร์เซ็นต์ อัตราปลูก 13-14 กิโลกรัมต่อไร่ สำหรับพันธุ์ถั่วลิสงฝักสด และอัตรา 17-18 กิโลกรัมต่อไร่ สำหรับถั่วลิสงพันธุ์ฝักแห้ง ระยะปลูก 50×20 เซนติเมตร ปลูกในหลุมลึก 5-8 เซนติเมตร จำนวน 2-3 เมล็ดต่อหลุม ซึ่งจะได้จำนวน 32,000-48,000 ตันต่อไร่ ถ้าปลูกในฤดูแล้ง โดยอาศัยความชื่นในดิน ควรปลูดให้ลึก 10 เซนติเมตร คราดหน้าดิน หลังปลูกให้สม่ำเสมอ เพื่อช่วยให้เมล็ดงอกดีขึ้น

การเก็บเกี่ยว

ระยะเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม

– ถั่วลิสงฝักสด เก็บเกี่ยวตามอายุของพันธุ์ที่ปลูก

–ถั่งลิสงฝักแห้ง เก็บเกี่ยวตามอายุของพันธุ์ที่ปลูก หรือเมื่อสีเปลือกฝักด้านในเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลดำมากกว่า 60 เปอร์เซ็นต์ โดยสุ่มถอนต้นถั่วลิสง 1 ต้นต่อจุด สำรวจ 10 จุดต่อไร่

– การปลูกในฤดูแล้ง จะมีอายุเก็บเกี่ยวนานกว่าในฤดูฝน 5-10 วัน

วิธีการเก็บเกี่ยว

– ถอนหรือใช้จอบขุด ในขณะดินมีความชื่น ระวังอย่าให้ฝักถั่วเกิดรอยแผล

– ปลิดฝักด้วยมือ หรือเครื่องปลิด ร่อนดินออก แล้วคัดฝักเสีย ฝักเน่า และฝักที่เป็นแผลออกทิ้ง

– ตากถั่วลิสงฝักแห้ง บนตะแกรงตาข่ายแคร่ หรือผ้าใบ อย่าให้ฝักสัมผัสพื้นดิน กองถั่วหนาไม่เกิน 5 เซนติเมตร พลิกกลับกองถั่ววันละ 2-3 ครั้ง เพื่อให้ฝักแห้งสม่ำเสมอทั่วทั้งกอง

– ในช่วงที่แดดจัดใช้เวลาตากประมาณ 3-5 วัน ทำให้ความชื่นลดลงต่ำกว่า 9 เปอร์เซ็นต์

– มีการปฎิบัติหลังการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนสารอะฟลาทอกซิน ซึ่งเกิดจากเชื้อราในเมล็ดถั่วลิสง

อัตราการใช้ (เอส-แมททริกซ์) กับ ถั่วลิสง

1 ฝา = 15 ซี.ซี. (จำนวนครั้งที่ใช้ขึ้นอยู่กับช่วงอายุของพืช)

กรณีแช่เมล็ดพันธุ์หรือฉีดพ่นต้นพันธุ์

เอส-แมททริกซ์ สูตร 1 ใช้ 15 ซี.ซี. ต่อน้ำ 20 ลิตร (แช่เมล็ดพันธุ์)

ครั้งที่ 1 และ 2 (ทุกๆ 7 วัน)

เอส-แมททริกซ์ สูตร 1 ใช้ 15 ซี.ซี. ต่อน้ำ 20 ลิตร

ครั้งที่ 3 เป็นต้นไปใช้

เอส-แมททริกซ์ สูตร 1 + เอส-แมททริกซ์ สูตร 2 + เอส-แมททริกซ์ สูตร 3 + เอส-แมททริกซ์ สูตร 4 + เอส-แมททริกซ์ สูตร 5

สูตร 1 ใช้ 15 ซี.ซี. สูตร 2 ใช้ 15 ซี.ซี. สูตร 3 ใช้ 15 ซี.ซี. สูตร 4 ใช้ 15 ซี.ซี. สูตร 5 ใช้ 1 ซี.ซี. ต่อน้ำ 20 ลิตร

ข้อแนะนำ

– กรณีใช้เอส-แมททริกซ์พร้อมกันหลายสูตร สามารถใช้ในปริมาณสูตรละ 7.5 ซี.ซี.ได้ (ยกเว้นเอส-แมททริกซ์ สูตร 5 ใช้อัตรา 1 ซี.ซี. ต่อน้ำ 20 ลิตร)

– ห้ามใช้เอส-แมททริกซ์ สูตร 2 และ เอส-แมททริกซ์ สูตร 5 กับพืชต้นอ่อน หรือเพิ่งงอก

– กรณีที่พืชโตแล้ว เริ่มต้นการใช้ตามโปรแกรมด้านบน